Jun 7, 2017

Kafsha apo fantazma?




Image result for francisco goya drawings el sueno de la razon


  
KAFSHA APO FANTAZMA?

Âsht pjesa ime e kafshës që më mban njeri.

Nuk rrojmë si hije këtij dheu
ndonëse hije kthehemi. Herëdokur...
Prej së tanës nuk vdes vetëm pjesa,
ai substrat fluid që shumëzohet me spore
n'eterin hakërryes të një kujtese përndjekëse.
Kështu do t'i bartim në amëshim,
                                    në disqe fluturuese
fantazmat ngashënjyese të pengjeve.

Djaloshi që ka nisë me u bâ engjëll
s'âsht pos mitra e një varri të ardhshëm ajror
me një ushtri fantazmash kryengritëse.

Herët a vonë, ata do shpërthejnë,
ata do mësyjnë
me babëzinë dhe unëtinë
për hajet e harlisuna tokësore.

Mua më mban njeri pjesa ime e kafshës.

Tan jeta ime kalon në shërbim të saj,
si shkabës së përrallës. I vetëm jam
me unëtinë e kafshës përbrenda, rrethuem
prej hordhive inkuizitive të moralit
që sokëllin, kërcënon. Nganjëherë
hordhia më avitet miqësisht. Më ofron
shkopin dhe kulaçin. Hera-herë ia dal
t'ia shuej unëtinë Kafshës (atëbotë
fundërroj në një paqe fashitëse,
sikur prej meje sapo janë shkarkue
tonelata zhavorri të zi). Po kafsha
zgjohet prore me një uri të re. Therëse.
Pickuese. Kërkon ekzistencë të paqtë
nën shantazh. Kërkon të veproj. Ia zá
frymën, gojën e çapëlyeme, shkep mish prej vetes -
tan Pemën e Dijes e rrëzoj përtokë...
Mandej vjen vakti i pijeve: vena të rubinta,
nektar, ambroz... Mandej, prapë,
me ninulla që çelin si farna dykotiledone
e shtroj sërish kafshën në gjumë. Kështu
i jap vetes kohë me u gatitë kur kafsha të zgjohet.

Po kur mor Zot do të lodhet,
të bjerë e alivanosun, në ditët e saj të mbrame
kafsha
e tok me të dhe unë?

O, deri atëherë,
gjallë kanë me ma ngranë zotin dyshimet...

Po sikur unë të vdes dhe kafsha të mbijetojë -
Kush do ta ushqejë kafshën e gjorë?
Po sikur të vdesë kafsha,
a do t'ia dal vallë me ushqye
një lukuni të babëzitun me fantazma?

Kur mendohesh kaq gjatë, ngatërrohen të tana
dhe vesh s'e merr dot: kush të mban njeri -
Kafsha apo fantazma?

                                                qershor 2013





DIÇ E PEZULLT HEQ SHPIRT...

rrebeshet e breshërave të majit rinisën...
kërcet butë faqja poroze e dherave kaf.
sumbujt e bardhë e të fortë shkartisën
zhurmën e shkrimit në shaptilograf.
diç e pezullt heq shpirt mbi klaviaturë,
kërkon një shtrofkë të errët në dhomë,
po atë shtrofkë s’ka për ta gjetur kurrë...
përhapet një aromë bukëvaleje e pjekur
në flegrat e mbushura me athtësi gjaku.
ndihem si të isha një televizor i vdekur,
i flakur shtrembër, në skaj të një parku,
por me det të verbër para shtrëngate.
përfytyrimi përvidhet. erë mes hatullash.
qafa e tendosur struket mes shpatullash
sikur ta priste një myll i gatshëm shpate.
një dorë e padukë, me finesë e me sqimë,
gris velin e bardhë të avujve të shregullt.
tonzura e një kodre shfaqet një grimë
dhe zhytet sërish si murgu në mjegull.
nuk breshëron më. të parët, skërfyell,
spikasin qiparisët dhëmbaçë të kreshtës.
mandej, saora, përshkënditëse nën diell,
të dubluara vërshuan vreshtat e vdekjes.
Qershor 2016



PËRKUFIZIM PËR POEZINË

Për çfarë as mendja nuk ta merr -
As për s’afërmi, as për së largu -
Antenat ngreh e ndeh n'eter
Magnet' i fshehtë brenda një vargu...

Për çfarë as truri nuk ta rrok,
as intelekti, as intuita,
brenda një vargu bujnë tok
dhe mikrobota, dhe galaktika...

Si shtjellë misteri - frushullon,
rebus, që s'deshifrohet kurrë:
i limfës shpirti nëpër drurë
me gjuhë gjethesh ligjëron...

05.02.2014



*   *   *
ka të vërteta oshënare
që u druhen për vdekje popullimeve;
më kot rrekemi t'i mbërrijmë
me zhargonet tona të varfëra -
ndonëse aq afër i kemi - në njërën
prej fjalëve që kanë braktisur
kujtesën tonë...

ka gjëra, që për fat, i ngulen bef përfytyrimit,
si sëpata e skuqur një trungu të thatë...

... dhe merr zjarr e papërfytyrueshmja.

Mars, 2015


  
TEH DRITE

Një teh lebetitës drite do ta presë
Qenien tonë me rrënjë në shpresë.
Dritë do derdhë qielli - plasaritje shege -
teh brisku siç ndan biskun prej dege;
dritë dhe pse verbon, dhe pse hap të çarë
për një tjetër botë, që s'e kishim parë.

Pupël do pluskojmë si një bashkë résh,
si një rrymë mendimi që buron prej nesh,
si një rrymë dëshire që shtillet pa plan:
Vallë ku e kam trupin? Këmbët ku i kam?
Mandej do shtegtojmë me ritmin e ankthit
për ta bërë, disi, alibi të faktit -

Se po shkapërcejmë pragun e një race,
se po lëmë pas shpine masën tonë përtace...
Në një lëng pluskues - shpirti ynë naiv
lan njollat e brengave si në negativ,
dhe i shplarë në dritë, ajthi i tumirtë
i rikthehet kohës, tash i hapësirtë...

Por për inerci, do vazhdojë të ndjejë
kurth reminishencash, që zor t'i rrëfejë,
kur si heshtë drite, tek pulson dëshira,
do vijojnë ta ndjekin ndjesi të pështira -
sikur e ndjek prapa, si një kullë ngujimi
mas' e mishtë banale me shpeshtim frymimi,

Si dikur kur sulej, n'ideal të naltë
(dhe lëvozhg' e mishtë e linte në baltë),
si dikur kur bunte ku i thosh mendimi
duke abstraguar nga kjo kullë ngujimi...
Ndërsa tash i shkrirë mendje dhe dëshirë,
ndjen se e ndjek prapa e papipëtirë -

po e njëjta lëndë, që prangon e shtyp
mallin pa kufi për në infinit...
Ndaj kthen kokën bef, sikur bën blasfemë,
si t'i ther gjymtyr' e prerë në gangrenë;
ndaj i klith me mllef, vrer, fytyrëdyll:
Boll m'u qepe prapa! Hiqmu sysh, debil!

mars 2016



*   *   *
vijnë mëngjeset
e më gjejnë të asfiksuar
me plehun ende të ndezur
të ëndrrave të mia.

bukuria nuk është ngushëllim...

bukuria nuk është ngushëllim
edhe kur qëllon ta prekim njëmend.

në vend të botëve ku nuk bujta,
ja se si dergjem tash, për vdekje,
mbështjellë nga kjo shpuzë fosfori
që s'dihet çfarë ka me mbushë:
urnat apo saksitë?

Prill, 2015



DHUNTIA

Dhuntia është më shumë se ndëshkim;
është i plagosuri ynë që tërheqim osh
nëpër terrenin e zhveshur,
të rrahur nga plumbat dhe mortajat.

Pak shanse ka për mbijetesë në fund të ditës...

Kjo dramë mbyllet kur bie mbrëmja
dhe, gjithsesi, e përgjakshme do të jetë:
i plagosuri ynë na vdes ndër duar
dhe, në atë përpjekje të parreshtur,
një plumb a një cifël tjetër
do të na shemb dhe ne pa frymë.

Dhuntia ka pak shanse të mbijetojë
në vargjet e poemës.

Në ia dalshim,
mezi arrijmë ta fashojmë,
t’ia fashisim rrënkimin përçart ndaj të gdhirë,
kur ne sërish ngjeshim armët e luftës,
dalim sërish në fushë të hapur
ku mjegulla pllakos gjithkah
dhe verbon perspektivën,
ku era fishkëllen me kujë
mbi peisazhe të zhveshur
dhe, herëdokur, nëse një ditë
lufta për mbijetesë mbaruar do të ketë,
dhuntia është e para në këtë festë
që shtrihet e vdes në poemë...


5 tetor 2016

Jul 4, 2016

Flijimi i Ifigjenisë, José De Cañizares 


AULIDË, E SHTUNË, 17 MAJ, 1341 P.E.S

Kur e hirta dallëndyshe e agut u ndeh mbi Mikenë
dhe ajri frushulloi gjithë pezm në parandjenjë -
E luftës koçia mbretnore ...mbërriti mbas pallati;
Vetëm kreatyra si kuajt, e ndjenin atë parashije fati:
Hingëllinin, kas përpjetë, donin me qenë flutura,
por ajme! Përgjumësh në koçi tash qe shtrî e bukura:
"O princeshë e përgjumun, o ti turtulleshë e njomë,
mos m'ik, i tha Hypnosi, ndiqmë, vazhdo e vështromë"!
Po kuajt qenë krejt tërbue. Hingëllinin, turfullonin,
se nuk donin t'amblën barrë mitare drejt Gjirit ta çonin…
Dikur, nën kamzhik e grahmë, koçia e Atridëve lëvizi.
Vrushkulli i ajrit astarin e gjethnajës shpupurisi
dhe koçia çau me vrull shigjetë, tatëpjetë, tatëpjetë
drejt Syrit t'furtunshëm mënimadh të Poseidonit mbi det.

 
"Është veç shtatë vjeçe... çdo të bëni ju akej me vajzën" -
foli trishtëm taja, që e mbante ende fjetun në parzëm.
Nuk folën ushtarët besnikë. Po në të hyrë të kampit
ia shkepën të fjeturën dhe ia dorëzuen t'atit.
"Pa shih! M'i çele trëndafilat e syve të mi, moj bijë?
K'tu ku ke ardhë ke me pa me mija e mija mrekulli" -
tha atë Agamemnoni dhe prajshëm me prekla
me mall ia preku krelat e arta dhe faqet e freskëta.
"Çfarë janë, o tatë, ato kthetra të bardha ujore
që dalin kaq kobtare prej shkume e ngulen bef n'shatorre?
Çfarë duen ashtu, me marrë rrëmbim prej çadrës tonë?
Fol, pse nuk i përgjigjesh tët bije, o atë Agamemnon!"
"Ah, ato kthetra të ujshme që dalin bregut, moj bijë,
idhnim kanë me mue, ndaj të randë ma lypin një fli...
por ti, të pastë tata, dil shëti nëpër kamp të danajve
zbavitu, sajo lodra që u bijnë për hosh kalamajve".
"Po atje nalt, majë kodre, o atë, pse gjithë ai tym?
Dhe përse falltarët me të zeza venevijnë me nxitim?
Çfarë janë ato jone kange të marrtë e t'përzishme,
ç'bëhet atje nalt o tatë, ç'janë ato rite t'magjishme?"
"Shif lodrat tueja, të pastë tata, dëfrehu ma parë...
ke kohë me e pa dhe shartin që bajnë ata falltarë"
 
Kur hija e ditës u thye në gji, me tajën përdore
hyni Ifigjenia ende e përgjumun në shatore.
Prijsa e mentorë prenë fjalët. N'kambë Agamemnoni
u çue e të bijën në përqafim e rroku. Së voni,
kur dielli pluskonte flashkët mbi det as me qenë lodër,
u ngjitën kadalë, të nemitun drejt tempullit në kodër
me shpurën e prijsave t'ushtrisë, me princeshën e vogël.
Kemi i flisë përzihej ndërmjet zaneve mërmëritës
me misterin e lutjeve blatue vetë Artemidës.
Tri herë ia shfaq mitares rrezëllore buzëqeshja;
tri herë iu hap asaj hyjnesha me gjeste të fshehta,
me gishtin ndër buzë dhe me shkrepjen e syve lozonjarë,
mandej shkau vegimi në tempull brenda rradhës së parë.
Në altar, falltarët me kitone të bardhë si dëbora
i bëjnë shenjë t'avytet, ia stolisin me kunora
lulesh virgjine krelat e arta. N'ato duar katilash -
kaq i largët del i ati, nën dritë të zbehtë kandilash;
i tejmë përmbi pancir e armë - refleksi dritëbutë!
Po pse po m'i fshehka sytë? Pse i mbuloka me shputë?
 
Ç'pamje vallë dron, kur të gjithë luten,
Ky pinjoll atridësh që s'e njohu tutën?
Hapi sytë o atë, mbret mbi mbretën tjerë,
shih si po ta shtrijnë tët bijë si mëshqerrë,
Priceshën e njomë, yllin me kunorë
ato duar t'vrazhda burrash aq mizorë,
që mëshirë s'kanë dhe asfarë arsyesh
dhe me thika demash, që u varen ijesh,
rethue më kanë, si një zog në lak,
për një melakuqe t'pangime me gjak
që farën përhap nga deti në stere,
dhe veç fshesa vdekjesh na presin pas dere.
 
Agamemnon, zot që ndal fatkeqësitë mbi tokë helene,
ti, që s'munde me i sprapsë besatimet besëpreme,
që qëndrove i patrandshëm, pa e njomë asnjë qerpik
kur drandofilen, t'parileme, para sysh ta shkuen n'thikë -
tash po, mburru zoti tatë, me sakrificën... ngado vafsh:
veç ti ma kurrë, as në mbretninë e Erebit mos më pafsh!
Ja, po i mbyll sytë, e grime thikash... Por prapë sheh ende
buzagazin rrezëllor t'Artemidës që avytet nën kube,
Që zbret pupël e lehtë gjithë hir, por po aq edhe hajnisht
e kap pak nga kyçi i dorës, mu si t'ish fajanc' e brishtë,
e ngre lart Ifigjeninë me sy t'habitun, kaltëroshë
që po sheh si skuq mes gjakut një sorkadhe aty poshtë...
Pa t'avytet Agamemnonin, turravrap n'altar t'flijimit,
tund e shkund kafshën e gjorë dhe nën klithmat e gëzimit
sokëllin, vikat e thërret: "Ifigjeni, o bija ime,
Sille ftyrën pak në dritë, i pari gaz në jetën time...!"
Por njashtu si plas buçima qiellit t'vranët në shtator:
"S'ke me më pa as për së vdekuni ti, o ati im mizor;
Mallkue shtrati, po dhe petku; mallkue froni yt mbretnor;
Po mallkue qoftë njaj gjak bashkëshortor që më ngjizi...!
se të grymtën tokë t'atridve tash e pror po e braktisi!"
 
Jashtë tempullit të Artemidës kur dolën burrat akej
panë paqen e zbutun, të ndehun ngado, në det e në dej.
U ulën. Tan natën e lume rreth zjarresh, ulun ndër hasra
kaluen akejt një gost' me haje e lavire përjashta,
Me venën ma t'errët se ujët detit dhe mishin e flive
u ngritën dolli, cakrruen putirat për lavd të hyjnive
dhe kangën ftilluen aedët ndër shtroje baladash t'lashta
e zanet e tyne lpiheshin errsinës, si zjarri te kashta,
Mandej rrëfyen, u dehën, ndanë zjarresh ranë e fjetën,
shkëmbyen me i kalarue skllavet shoshokut në shtretën
gjerkur Kashtës së Kumtrit prushitjet zunë e iu zbehën -
të miqasuem, me haje e pije - prijsa e ushtarë.
Dhe dallëndyshja e agut ia behu rish si më parë...
 
Sall njenin Hypnosi përfund nuk shembi. Nuk piu, gostiti...
ba krruspull ngashrimash krrusmën e shtangët e priti;
kur gishtapurpurti ag prej krepash preku faqen e detit,
hovi broftas e gjallë dhe statuja e kripun e mbretit -
shpërfillës ndaj orakujve të fatit, i zymtë në ogur,
me zemër të eshtërt ai, s'ka me dijtë me ndalë ma kurrë,
nuk ka me e njohë ma shqim, vesin e vdektarit - mëshirën,
por dhe ngadhjnimi i tij ka me e pasë të kallun mënxyrrën.
Si ai që ka hjedhë pa kthim, vedin, gjithçkafen në lojë,
msyn t'parin përbetim: "Dridhuni teukër! Dridhu ti Trojë!"
 
Berlin, shkurt 2011, Tiranë, maj 2012

(Nga vëllimi poetik "Fragmentet e Gjësë", OM, Prishtinë, 2012)